Vogelspotten is een fantastische hobby, óók tijdens de vakantietijd. Als je in Nederland blijft, is het voor vogelaars aantrekkelijk om een vakantiehuisje te boeken in een vogelrijke omgeving. Als je bijvoorbeeld een natuurhuisje huurt, hoef je bij wijze van spreken je vakantie-accommodatie niet meer uit om tal van interessante vogels te kunnen waarnemen. Daarnaast kun je tijdens je vakantie ook een mooie georganiseerde vogelreis maken in Nederland of daarbuiten.
De tijd dat het spotten van vogels een stoffig imago had, ligt ondertussen ver achter ons. Tegenwoordig zijn vogelaars niet alleen maar oude mannen, maar ook jonge hippe mensen hebben het vogelspotten massaal ontdekt en omarmd. Gewapend met vogelgidsen, verrekijkers, fotocamera’s, observatiecamera’s en observatietenten trekken zij razend enthousiast het veld in of maken inspirerende vogelreizen.
Mensen die een eigen tuin hebben kunnen het hele jaar door genieten van vogels bij hun huis. Door het ophangen van nestkasjes, voederhuisjes en vogelbadjes maak je de tuin nog aantrekkelijker voor de gevleugelde vrienden.
De wereld telt meer dan 10.000 verschillende vogelsoorten. Vogels met allemaal verschillende uiterlijkheden en gedragingen. Aan het einde van deze blog beschrijf ik vijf spectaculaire feiten en wetenswaardigheden over vogels. Must read!
Natuurhuisjes en vogels spotten
Iedere vogelsoort heeft zijn voorkeursomgeving. Met dit feit kun je rekening houden bij de keuze van een natuurhuisje. Zo is de kans op het spotten van bosminnende vogels groot in natuurhuisjes op de Veluwe of in andere bosrijke gebieden. Als je meer liefhebber bent van kust- en zeevogels kun je beter een natuurhuisje boeken op de Waddeneilanden zoals vogeleiland Texel. De typische heidevelden en zandverstuivingen van Drenthe trekken weer andere vogelsoorten aan. In deze provincie bevinden zich uiteraard ook prachtige natuurhuisjes. Met andere woorden: in iedere unieke vogelbiotoop zijn natuurhuisjes te huren.
Vogelreizen
Als je eenmaal door het vogelspotten gegrepen bent, is het maken van een vogelreis aanbevelenswaardig. Het is natuurlijk fantastisch om met medevogelliefhebbers en ervaren gidsen vogels te spotten, determineren, bespreken, fotograferen en te filmen op plekken waar je normaal gesproken niet zo snel en gemakkelijk zou komen.
Grofweg zijn er drie soorten vogelreizen waaraan je kunt deelnemen. Je kunt een vogelreis (cursusreis) maken in eigen land. Dan reis je bijvoorbeeld naar unieke vogelgebieden als het Lauwersmeer, Texel, Nijmeegse Ooijpolder en de Oostvaardersplassen. Daarnaast worden er vogelreizen georganiseerd naar andere landen binnen Europa. Zo zijn er vogelreizen naar Duitsland (Elbe), Spanje (Extremadura), Portugal (Alentejo), Polen (Woud van Bialowieza en Nationaal park Biebrza), Roemenië (Donadelta en Zwarte Zee) en Engeland (Noordzeekust). Tot slot zijn er exotische vogelreizen die je naar vogelrijke landen als Costa Rica en Colombia voeren.
Vogelgidsen
Als fervent vogelspotter moet je goed beslagen ten ijs komen waarbij een goede vogelgids uiteraard niet mag ontbreken. Het aantal vogelgidsen (vogelboeken, vogelreisgidsen en vogeldeterminatiegidsen) is gigantisch. De absolute bijbel van de vogelgidsen is de ANWB Vogelgids van Europa. Daarnaast staan De gewiekste vogelgids, Hayman’s zakgids vogels, Zakgids vogels van Nederland en België en het boek Alle vogels van Europa bij veel vogelaars in de boekenkast te pronken. Dit zijn één voor één uitmuntende vogelgidsen met lovende recensies.
Verrekijkers
Een verrekijker behoort tot de basisuitrusting van iedere vogelaar. In principe bestaan er twee type verrekijkers: porro-verrekijkers en dakkant-verrekijkers. Porro-verrekijkers worden gekenmerkt door de N-vormige knik in de kijker. Dakkant-verrekijkers daarentegen zijn veel compacter en slanker.
Het aantal verschillende verrekijkers is groot en de kwaliteits- en prijsverschillen zijn enorm. De prijzen beginnen bij een paar tientjes, maar kunnen oplopen tot wel duizenden euro’s. Verreweg de beste verrekijker die je kunt kopen, is de Swarovski EL 5.8×42 die op de voet gevolgd wordt door de Zeiss Victory 8x42T*SF. Dit zijn de Bentley’s onder de verrekijkers. Meer betaalbare verrekijkers zijn de Vortex Crosfire HD 10×42, Bynolyt Stork 8×42 en de Vortex Diamondback HD 10×42. Deze verrekijkers hebben ook een uitmuntende kwaliteit, maar kosten veel minder geld dan bovengenoemde topkijkers.
Fotocamera’s
Bijna iedere vogelaar vindt het geweldig om vogels te fotograferen. Als je een gespotte vogel op een fraaie manier op de gevoelige plaat kunt vastleggen, geeft dat een enorme kick. Vogelfotografie is niet makkelijk, maar is wel door iedereen uiteindelijk te leren. Als je mooie vogelfoto’s wil maken, moet je wel een goede fotocamera hebben waarbij doorgaans onderscheid worden gemaakt tussen spiegelreflexcamera’s en systeemcamera’s. Aanbevelenswaardige camera’s voor vogelfotografie zijn de Fujifilm X-T4, en de Sony A7 III.
Spottingscopes
Voor gevorderde vogelspotters is een verrekijker alleen niet meer voldoende, zij maken ook gebruik van spottingscopes. Een spottingscope is een soort telescoop waarmee vogels (en ander wild) van zeer dichtbij bekeken kunnen worden waardoor ze gemakkelijk zijn te determineren. Spottingscopes zijn geen goedkope apparaten, maar wel een absolute must voor fanatieke vogelspotters.
Op dit moment zijn de beste spottingscopes de Swarovski ATX 95+30-70x zoom, Swarovski ATS 65+25-50x zoom en de Leica Televid 82+25-50x zoom. Deze drie spottingscopes komen uitstekend uit tests en hebben de beste reviews. Het is ook mogelijk om op een spottingscope een fotocamera te plaatsen waardoor een zogenaamde digiscoop ontstaat waarmee je waanzinnige foto’s kunt maken.
Observatietenten
Verspreid door heel Nederland bevinden zich talrijke vogeluitkijkhutten (vogeluitkijkposten, vogeluitkijkpunten) van waaruit je in alle rust van vogels kunt genieten. De vogels hebben niet door dat ze bespied worden en slaan derhalve niet op de vlucht. De vogeluitkijkhutten staan in alle denkbare natuurgebieden (bossen, duinen, heidevelden, et cetera). Toch kan het soms handig zijn om je eigen vogeluitkijkhut te creëren in de vorm van een observatietent. Door deze gecamoufleerde schuiltenten kun je nog dichter bij de vogels komen om ze te observeren, fotograferen en filmen.
Nestkastjes, voederhuisjes en vogelbadjes
Om zoveel mogelijk vogels naar je tuin te loken, kun je je tuin aantrekkelijk maken met nestkastjes, voederhuisjes en vogelbadjes. Als vogels eenmaal doorhebben dat er gratis maaltijden worden verstrekt, zullen ze iedere dag weer langskomen om dat buitenkansje te verzilveren. Alle vogelsoorten hebben hun specifieke voedselvoorkeur. Gelukkig is de variatie van beschikbaar tuinvogelvoer groot om aan die voorkeuren te voldoen.
Vijf spectaculaire feiten en wetenswaardigheden over vogels!
1. De grote ivoorsnavelspecht is op dit moment de meest bedreigde vogelsoort ter wereld
Lange tijd werd gedacht dat deze Amerikaanse spechtsoort al in de jaren veertig van de vorige eeuw was uitgestorven, maar bewegend beeldmateriaal van een mannelijk exemplaar uit 2005 weerlegde fijntjes deze sombermakende veronderstelling. Sindsdien hebben er helaas geen grote ivoorsnavelspechtwaarnemingen meer plaatsgevonden; ondanks intensieve zoekerijen!
2. De oudste vogel werd 82 jaar
Dat vogels in gevangenschap extreem hoge leeftijden kunnen bereiken, bewees de Inka-kaketoe genaamd Cookie wel. Cookie sleet zijn dagen in een Amerikaanse dierentuin en mocht uiteindelijk 82 kaarsjes uitblazen vooraleer hij zijn laatste adem uitblies. Daarmee is de Cookie tot nu toe de oudste vogel ter wereld!
3. Het gewichtsverschil tussen de zwaarste en lichtste vogel ter wereld is spectaculair
Als een struisvogelmannetje op een weegschaal gaat staan, stagneert de wijzer pas bij het streepje van 155 kilogram. Om het gewicht van een bijkolibrie van het mannelijk geslacht te kunnen bepalen, moet een precisie weegschaaltje van stal gehaald worden; in het displaytje verschijnt dan 1,6 gram!
4. De slechtvalk is de snelste vogel én het snelste dier ter wereld
Als deze ultieme luchtrover zich van grote hoogte naar beneden laat storten, wordt de hallucinerende topsnelheid van 389 kilometer per uur aangetikt. Amerikaanse vliegtuig-ingenieurs lieten zich inspireren door deze snelheidsduivel en ontwierpen in 1964 het snelste militaire vliegtuig allertijden. Als de Lockheed SR-71 alias Blackbird het op zijn heupen kreeg, bulderde hij met 3418 kilometer per uur door het luchtruim heen. Door de aanwezigheid van kegels bij de luchtinlaten kon de Blackbird zo hard vliegen. Dat principe was afgekeken van de slechtvalk. Slechtvalken bezitten namelijk bolletjes in hun neusgaten waardoor de lucht optimaal de longen kan bereiken bij hoge snelheden!
5. De dodo is de meest iconische vogel allertijden
Ondanks het feit dat de laatste dodo in 1662 uitstierf, spreekt deze klunzige loopvogel nog steeds enorm tot de verbeelding. Dodo’s werden door Nederlandse kolonisten fel bejaagd vanaf het moment dat zij voet aan wal zetten op Mauritius; de enige plek op de wereld waar dodo’s voorkwamen. Dat het dodovlees niet als delicatesse werd beschouwd, blijkt wel uit het feit dat de Hollanders hem walgvogel noemden!
Wil je vogels spotten vanuit een natuurhuisje?
Bekijk dan deze vakantiehuisjes:
- Afgelegen huisje huren in Nederland: 25 tips!
- 5x natuurhuisje huren op de Veluwe!
- 20x boswachtershuisje huren in Nederland!