Voor de natuurliefhebbers van Nederland kan de vlag uit! Ons land is sindskort namelijk vijf schitterende natuureilandjes rijker! De Marker Wadden! Eilandjes waar de natuur weelderig tiert. Voor mensen die van wandelen houden en voor vogelspotters zijn de Marker Wadden een waar paradijs! Meer dan 12,0 km wandelpaden en heel veel verschillende vogels zijn er te spotten; neem dus zeker een verrekijker mee. Het is zelfs mogelijk om een vakantiehuisje/natuurhuisje te huren/boeken op de Marker Wadden. Dit kan bij Landal Marker Wadden!
Nationaal Park Nieuw Land
Het Markermeer en de Marker Wadden ressorteren onder Nationaal Park Nieuw Land. In 2018 zag Nationaal Park Nieuw Land het levenslicht. Dit nationaal park bevindt zich in de provincie Flevoland en bestaat uit vier onderdelen: het Markermeer, de Marker Wadden, Oosvaardersplassen en de Lepelaarsplassen.
Markermeer
Markermeer
Het Markermeer ontstond in 1976 toen tussen Lelystad en Enkhuizen de Houtribdijk (Markerwaarddijk of dijk Enkhuizen Lelystad) werd aangelegd. Het Markermeer heeft een oppervlakte van 700 km2 met een gemiddelde diepte van 4,4 m. Het diepste punt van het Markermeer is de zogenaamde Pampusput; hier bevindt zich de bodem op 15,0 m.
Aan het voormalige eilandje Marken heeft het Markermeer zijn naam te danken. Heden ten dage is Marken een schiereilandje met bijna 2.000 inwoners. De aanleg van de Houtribdijk had wel een enorme negatieve impact op het ecosysteem. Door de scheiding van het Markermeer met het IJsselmeer is namelijk de natuurlijke dynamiek verdwenen. Als gevolg hiervan blijft het slib gevangen waardoor het water troebel is.
Op Google Earth zie je het verschil direct: het heldere IJsselmeer versus het troebele Markermeer. Dit onheldere water, met bodemverstikkende slib, heeft grote consequenties voor de flora en fauna van het Markermeer. Er is lang nagedacht over oplossingen van dit probleem. Gelukkig heeft men een deel van de oplossing gevonden in de aanleg van de Marker Wadden!
De Marker Wadden
De Vereniging Natuurmonumenten kwam in 2012 met het idee om in het Markermeer vijf eilanden te creëren: de zogenaamde Marker Wadden; liggend op ongeveer 9,0 km afstand van Lelystad. In 2016 was het eerste eiland klaar, in 2020 werd het vijfde eiland voltooid.
Eén van de eilanden, het Haveneiland, is toegankelijk voor bezoekers, de overige vier natuureilanden zijn alleen betreedbaar voor onderzoekers/wetenschappers. Hier treedt verder geen verstoring op voor de vogels die daar leven; zij kunnen hier ongestoord rusten en broeden.
Langs twee manieren wordt de slibhoeveelheid in het Markermeer gereduceerd. Enerzijds doordat het slib uit het meer wordt gebruikt voor de aanleg/onderhoud van de eilanden en anderzijds doordat de eilanden fungeren als een natuurlijk waterzuiveringssysteem: bij storm stromen ze over, waarna er slib neerslaat. Doordat slib, zand en klei uit het Markermeer worden gebruikt voor de aanleg van de eilanden, hoeft er geen materiaal naar het gebied vervoerd te worden; hetgeen een groot voordeel is.
Uiteindelijk ontstaan er door de aanleg van de Marker Wadden twee positieve effecten: onder water komt het leven weer tot leven en boven water ontstaat nieuw land. Van dat nieuwe land kunnen dieren en planten profiteren. Op de keper beschouwd wordt de ecologische kwaliteit van het Markermeer verhoogd en de topografische kaart van Nederland veranderd!
Uniek experiment
De aanleg van de Marker Wadden is een buitengewone gebeurtenis voor Nederland; er is namelijk niet gepolderd (land uit water gemaakt) voor de mens, maar voor de natuur. Voor ecologen zijn de Marker Wadden een uniek experiment; een nieuw ecosysteem is ontstaan. Daarnaast zijn de Marker Wadden een proeftuin/living lab en biedt het waterbouwers en universiteiten veel ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe kennis en technieken; het is een gebied waar onderzoekers praktijkproeven kunnen uitvoeren. Bovendien zijn de Marker Wadden een waardevol recreatiegebied voor watersporters en natuurliefhebbers!
Haveneiland
Het eerdergenoemde Haveneiland is het grootste eiland van de Marker Wadden en is bezoekbaar voor mensen. Op het eiland, met een oppervlakte van 250 ha, is een mini-dorpje/nederzetting ontstaan. Zo zijn er een havenmeesterkantoor, bezoekerscentrum, onderzoekstation voor wetenschappers en vier vakantiehuisjes gebouwd. Voor de bouw zijn duurzame Nederlandse bouwmaterialen gebruikt waaronder hout van Nederlandse bossen.
Op het Haveneiland is ook een recreatiestrand aangelegd van 1,0 km en kan gedurende de zomermaanden van het strandleven genoten worden. Het eiland is voor diens energie en water geheel zelfvoorzienend. Zonnepanelen en een windmolen genereren groene stroom. Uit het Markermeer wordt water opgepompt dat gefilterd wordt tot drinkwater. Voor de afvoer van het vuile water wordt een helofytenfilter gebruikt. Het Haveneiland valt onder de gemeente Lelystad en het beheer is in handen van de Vereniging Natuurmonumenten.
Eilandhuisjes die energie neutraal zijn
Een vakantiehuisje huren op de Marker Wadden is zeer exclusief. In totaal bevinden zich slechts vier vakantiehuisjes van twee verschillende types op het Haveneiland. In het eerste type kunnen maximaal vier gasten verblijven en in het tweede type maximaal vijf.
De eilandhuisjes zijn voorzien van alle denkbare luxe (televisie, modern sanitair, vaatwasser, et cetera) en daarnaast volledig energieneutraal. De vakantiewoningen ressorteren onder het Landal Marker Wadden. Landal heeft overigens niet de intentie om geld aan de huisjes te verdienen, al het verdiende geld wordt aangewend voor de natuur.
Haven
Het Haveneiland is in het bezit van een jachthaven. In de jachthaven mogen de bezoekers met hun eigen (zeil)schepen afmeren. De haven beschikt over 26 ligboxen en 12 ligplaatsen aan de passantensteiger. Daarnaast is er een aparte steiger voor charterboten en een loswal voor de veerboot. De jachthaven is inmiddels een populaire zeilbestemming geworden.
Wandelpaden
Op het Haveneiland (ook wel het Hoofdeiland genoemd) ligt in totaal 12,0 km aan wandelpaden. Er zijn twee wandelroutes uitgezet: een korte route van 2,5 km en een lange route van 6,0 km. De korte route wordt aangegeven met oranje en de lange route met groen. Beide routes starten in de haven van het Haveneiland. Een deel van de route gaat over schelpenpaden en een ander deel gaat over vlonderpaden. Door de laatstgenoemde paden worden moerassige delen van het eiland toegankelijk voor wandelaars. De wandelpaden meanderen door twee soorten landschappen: duinlandschap en plasdrasgebied.
Uitkijktoren
Langs de wandelroute staat een uitkijktoren: Uitkijktoren De Steltloper (12,0 m hoog). Vanaf de grote hoogte van De Steltloper geniet je een magistraal uitzicht en kun je alle vijf de natuureilanden overzien; de gehele archipel dus. Als het heel helder weer is, krijg je zelfs zicht op de contouren zijn van Enkhuizen en Almere!
Vogelkijkhutten
Langs de wandelroute staan ook drie vogelkijkhutten: Vogelkijkhut Lepelaar (3,5 m hoog), Vogelkijkhut Duikeend (0,0 m hoog) en Vogelkijkhut Aalscholver (2,0 m hoog). Vanuit Vogelkijkhut Lepelaar heb je een fraai uitzicht over kreken en rietkragen. Vanuit Vogelkijkhut Aalscholver heb je ooghoogte-perspectief met zicht op vogeleiland. Vanuit Vogelkijkhut Duikeend heb je het perspectief van de watervogel en venster op het onderwaterlandschap. Vanuit deze vogelkijkhut is het mogelijk om zwemmende vogels op ooghoogte te zien. Je kunt als het ware onder water kijken. Het is alsof je voor een aquarium zit en de vissen en vogels aan kunt raken.
Insecten
Op de Marker Wadden wordt veel onderzoek gedaan naar insecten. Door middel van insectenvallen kunnen de verschillende insectensoorten in kaart worden gebracht. Dansmuggen, vliegjes, zweefvliegen, bijen, loopkevers en insecten die in het water leven, worden al volop waargenomen. Insecten zijn een belangrijke voedingsbron voor vogels en vissen.
Vissen
Het herstellen van de visstand is een belangrijke doelstelling van het project de Marker Wadden. Dat is niet alleen belangrijk voor vogels, maar ook voor beroeps- en sportvissers. De ondiepe wateren van de archipel vormen een paradijs en kraamkamer voor vissen. Door de plantengroei en natuurlijke oevers kunnen de vissen weer paaien en foerageren.
Er wordt op de Marker Wadden veel onderzoek gedaan naar blankvoorn, baars, snoekbaars, brasem en winde waarbij gebruik wordt gemaakt van gezenderde vissen. Bij dit visonderzoek zijn drie partijen betrokken: Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW), Wageningen Marine Research en Sportvisserij Nederland.
Vogels
De Marker Wadden zijn een vogelparadijs waar vogels kunnen uitrusten en aansterken als ze op doortocht zijn. De eilandarchipel bestaat uit moerasvegetatie, slikken, ondiepe plassen, kreken en brede geulen. Daardoor komen er weer vogels en steltlopers in het gebied. Er zijn verschillende vogelsoorten die op de Marker Wadden broeden; dat varieert van de strandplevier tot aan de zeearend. Op de Marker Wadden broedt ook de lachstern; hetgeen heel bijzonder is.
Planten
De plantengroei op de Marker Wadden is vanaf nul begonnen. Normaal zie je dat alleen na een vulkaanuitbarsting of op plekken waar een gletsjer is gesmolten. De planten die er groeien en bloeien zijn niet aangeplant. Ze zijn spontaan komen aanwaaien of met de vogels meegenomen. In het voorjaar en aan het begin van de zomer groeien er gele bloemen in het ondiepe water; moerasandijvie genoemd. Moerasandijvie bezit heel veel nectar; hetgeen veel insecten aantrekt.
Het Markermeer was ooit zout, maar nu zoet. Er zit nog wel een beetje zout in de bodem waar zoutminnende plantensoorten van profiteren zoals zeeraket en zeeaster. Niet alle plantensoorten zijn welkom op de Marker Wadden. Een voorbeeld daarvan is de kleine waterteunisbloem. Deze plant heeft de neiging om alles te overwoekeren. Dit geldt ook voor de watercrassula. Dit is een plant die veel wordt gebruikt in vijvers; hij kan blijven hangen aan de poten van vogels en zich zo verspreiden. Ook wilgen hebben niets op de natuureilandjes te zoeken; het mag geen bos worden. Trekvogels kunnen namelijk niets met een bos; het moet een moerasgebied blijven!
Naar de Marker Wadden varen
Je op twee manieren naar de Marker Wadden varen: via een eigen (zeil)schip of via een speciale veerboot. De veerboot pendelt tussen de Bataviahaven in Lelystad en de haven van het Haveneiland van de Marker Wadden. De boottocht duurt 45 tot 60 minuten.
Dit vind je misschien ook interessant: De duurzaamste vakantieparken van Nederland!
